خدمات چاپی شامل کاتالوگ ، بروشور ، پوستر   و ارواق اداری  رسمیت  و پرستیژ یک شرکت می باشند .

اولین اصل در چاپ هماهنگی رنگ - کیفیت - و طراحی همسان و متناسب این اقلام است. 

بهترین راه انجام امور چاپی ارجاع این امور به ناظر چاپ می باشد . تا با کمترین هزینه مطمئن ترین محصول را تحویل بگیرید.

یک ناظر چاپ حرفه ای با چیدمان مطلوب تیراژ و ابعاد   کار را به نحوی مناسب در نظر می گیرید. 

انواع چاپ و روش های آن
شیوه‌های چاپ در جهان از ابتدا تاکنون از چند شیوه اصلی خارج نیست. در بعضی منابع شیوه‌های چاپ را به 3 دسته اصلی تقسیم می کنند.

چاپ برجسته
چاپ مسطح
چاپ گرد
البته شیوه‌های دیگری نیز استفاده می شود که به آنها نیز می پردازیم .

چاپ اوزالید Diazotype :
برای ارائه نمونه قبل از چاپ به صاحب کار
چاپ باسمه‌ای Block printing :
کشیدن تصاویر یا چاپ یک طرح روی کاغذ یا مواد دیگر با قالبهای چوبی یا فلزی.
چاپ سری Typography:
بوسیله حروف سری و متحرک انجام می شود.

چاپ سنگی Lithography :
روشی که بر اساس دفع متقابل آب و چربی اختراع شده است و در آن برای چاپ از سنگ استفاده می شود.

چاپ فلزی Metallography :
اگر در روش چاپ سنگی به جای سنگ از فلز استفاده کنیم.

چاپ زیروگرافی Xerography :
این روش چاپ را چاپ فوری نام نهاده اند.

چاپ عکس Gacsimile :
بازسازی دقیق یک اثر خطی یا چاپی
چاپ استنسیلی :
چاپ از خلال پرده ای نازک و خلل پذیر.

چاپ افست
چاپ افست یکی از پر رونق ترین و فراوانترین چاپ هاست. شاید یکی از دلایل آن چاپ روی کاغذ با کیفیت بسیارعالی و در تیراژهای نسبتا پایین است. البته در چاپ اسکرین تیراژهای پایین تر از چاپ افست، معمول و متداولتر است و حتی از نظر صرفه اقتصادی مناسبتر، اما اگر جنبه کیفیت چاپ را نیز در نظر داشته باشیم. چاپ افست مناسبترین است. گاهی چاپ افست را به دلیل عدم برجستگی یا فرورفتگی در رابط (زینک) چاپ مسطح نیز نامیده می شود.
برای چاپ افست باید مراحل زیر را انجام بدهید :


طراحی طرح مورد نظر (در این جا فرض را بر این می گیریم که کار چهار رنگ می خواهد چاپ شود)وقتی می گوییم چاپ چهار رنگ منظور این نیست که فقط در طرح چهار رنگ وجود دارد .بلکه رنگهای موجود در طرح ترکیبی از همان چهار رنگ اصلی ( Cyan , Magenta , Yellow , blacK ) هستند . پس می توانید تعداد رنگهای ترکیبی زیادی در طرح داشته باشید مثل صورتی، بنفش ، قهوه ای ،و... بعد از انتخاب گزینه CMYK برای فایل ایجاد شده میتوان از پالت Channels تعداد کانالهای رنگ را مشاهده کرد .
همین جا یه نکته ای رو که خودم تجربه کردم بهتون بگم انتخاب رنگ درچاپ خوب طرح خیلی مهمه سعی کنید از رنگهای کدر برای زمینه کاری که توش ریزه کاری دارید مثل متن استفاده نکنید . اگر مجبور به انتخاب یه همچین رنگی بودید از فونتهای خواناتر استفاده کنید .
یه نکته دیگه اینکه از اطراف کادر همیشه چند میلی متر به داخل فاصله بزارید تا موقع برش قسمتی از متن یا طرح حذف نشه .


خوب حالا فرض می کنیم طرح آماده شده فایل JPG یا TIF اونو می سازیم . البته طرح رو نیز با فرمت اختصاصی نرم افزار ذخیره کنید .

برای چاپ کار طراحی شده باید فرم چاپی ایجاد کنیم .یعنی یک طرح به تنهای چاپ نمیشه بلکه همراه طرحهای دیگه در یک فرم چیده شده و برای چاپ آماده می شه .در اینجا نوع کار هم خیلی مهمه برای چاپ یه ست اداری سربرگ، فاکتور ،کاغذ یاداشت ،پاکت نامه و...در یک فرم چیده میشوند چرا که باید بر روی کاغذ چاپ شوند .اما فرم مربوط به کارت ویزیت ، بروشور ،فولدرو... بر روی کاغذ مقوا گلاسه چاپ میشوند .وبرای جعبه کالاها عمدتا از مقوای پشت طوسی استفاده می شود که ضخامت بیشتری دارد .
ابعاد فرم های چاپی متفاوت هست وبه تعدادو ابعاد کارهای طراحی شده شما بستگی مثلا :
35*50 - 25*35 -44*60 - 50*70 ابعاد های متداول فرم های چاپی هستند .
نکته :گاهی وقتا یک کار خودش یه فرم میشه مثل پوستر یا جلد کتاب ومجله .

یک فایل با ابعاد های گفته شده در بالا ایجادمی کنیم .کارهای طراحی شده راکه با فرمت TIF ذخیره کردیم به درون آن منتقل می کنیم(فرمت TIF از کیفیت بیشتری برخورداراست تا JPG ) کارها را کنار هم می چینیم دراین هنگام باید دقت داشته باشید برای خط برش بین کارها فاصله بگذارید . (تقریبا 3 میلی متر) از قسمت بالای کار نیز 1.5 تا 2 سانتی متر فاصله بگذارید که در اصطلاح به آن لب پنچه گفته می شود . سعی کنید فرم را با کار پر کنید وجای خالی روی آن
باقی نگذارید (برای استفاده بهینه از هزینه انجام شده .) نکته : نرم افزار Freehand امکانات ویژهای برای چیدن فرم دارد.


فرم چاپی را با فرمت TIF ذخیره کرده و این فایل را روی CD کپی کنید .

حالا باید از روی فرم چاپی فیلم تهیه کنید . به مکانهای که این خدمات را عرضه می کنند لیتوگرافی گفته می شود .در لیتوگرافی از روی فرم شما توسط دستگاه Image setter فیلم تهیه می شود برای هر کانال رنگ یک فیلم برای یک فرم چهار رنگ چهار عدد فیلم به ابعاد فرم چاپی تهیه می شود .در فتوشاپ از طریق پالت channela می توانید تعداد کانالهای رنگ را ببینید.
نکته :قیمت تهیه فیلم سانتی محاسبه می شود .

بعد از تهیه فیلم نوبت به تهیه زینک است .زینک ها ورق های نازکی از آلیاژهای ساخته شده با آلومینیوم و روی هستند که فیلم بر روی آنها معکس می شود این عمل توسط دستگاهی که به اصطلاح به آن دستگاه کپی زینک می گویند انجام می گردد .فیلمها در دستگاه قرار داده شده وتوسط دستگاه به شدت نور به آن تابانده می شود . بدین ترتیب محتویات فیلم بر روی ورقه های زینک منعکس یا کپی می شود. در این مرحله نیز برای هر رنگ یک زینک گرفته خواهد شد . (برای کار چهار رنگ چهار زینک ).
نکته :امروزه با پیشرفت صنعت چاپ دستگاههای به بازار آمده که مرحله تهیه فیلم را حذف می کند ومستقیما از روی CD فرم چاپی زینک تهیه می نماید .در این روش کار از کیفیت بیشتری برخورداربوده وقیمت کار نیز کمی بیشتر میشود به این دستگاه، Plate setter گفته می شود .

زینک به چاپخانه منتقل میشود و توسط ماشین چی (شخصی که با دستگاهای چاپ کارمیکند)زینک را به ماشین چاپ می بندد.ماشینهای چاپ چهار رنگ داری چهار مخزن رنگ هستند که هر زینک از یک رنگ تغزیه میکند . در دستگاه چاپ علاوه بر زینک ها کاغذ های سفید نیز قرار دارند . ماشین برای چاپ فرم، چهار بار رنگ را روی آن منتقل می کند تا کار چهار رنگ چاپ شود .این کاغذها به تعداد مورد نظر شما چاپ میشوند عمدتا 1000برگ به بالا چون چاپخانه ها برای هر نوبت چاپ پول 5000 برگ را در یافت می کنند .

اگر فرم چاپ شده کاغذی باشد به مرحله برش فرستاده می شود .

اگر کار مقوای گلاسه با شد یک تا دومرحله دیگر را باید طی کند .

اگر در فرم طرحی با کادر خاص داشته باشیم مثلا کادر منحنی یا شکسته برای جعبه یا هر چیز دیگر .در این مرحله یک برگ از فرم چاپ شده را به قالب گیری برده واز روی آن قالب تهیه می کنند .
نکته : قالبها یک تخته نئوپان به ابعاد فرم چاپی هستند که در محل خطوط خاص موجود در فرم تیغهای عمودی بر روی تخته نصب شده است .

بقیه فرمهای برای روکش زدن آماده می شوند .اگر دقت کرده با شید روی جلد کتابها یا سطح کارتهای ویزیت روکشی براق وجود دارد .این عمل نیز توسط دستگاهای مخصوص در چاپخانه انجام می شود .(به این مرحله روکش زنی گفته می شود).
نکته : روکش ها انواع مختلف دارند که چند تا از آنها را نام می برم .UV،UR،سلفون، ورنی سرد ،ورنی داغ و برخی رزین ها (مواد شیمیایی خاص ) که وقتی روی ناحیه ای خاص از یک فرم توسط زینک مالیده می شوند باعث باد کردن و متلاشی شدن الیاف کاغذ در آن ناحیه می شوند که جلوه ای مانند کرکی شدن در آن ناحیه ایجاد می‌کند ( احتمالا پوستر هایی رو دیدین که تصویر یک جوجه در آن است وبدن جوجه کاملا برجسه و کرکی شده ! ) .....

بعد از ساخت قالب فرمهای چاپی که حالا روکش زده شده وسرد شده اند روی قالب قرار داده شده و با فشاری تعین شده پرس می شوند تا خطوط خاص برش زده شوند وطرحها از فرم چاپی جدا شوند.به دستگاهی که این عمل را انجام می دهد دستگاه لتر پرس گویند.

اگر فرم چاپی شما داری خطوط خاص نباشند مثلا یه فرم کارت ویزیت مستطیل شکل نیازی به قالب گیری ندارند ودر چاپخانه توسط دستگاهی به نام گیوتین برش داده می شوند .
نکته: وقتی می گویند از اطراف کادر طرح کمی به داخل کادر فاصله بگذارید برای آن است
که در اغلب چاپخانه ها عمل گیوتین زدن را کمی بی دقت انجام می دهند بنابراین ممکن است کناره های طرح زده شود .

اگر در فرم چاپی شما طرحی مانند پاکت نامه یا جعبه باشد برای چسباندن آن به مرحله پاکت چسبانی برده می شود .

مرحله آخر کارها تفکیک ، بسته بندی وآماده تحویل می شوند .

چاپ هلیوگراور
هلیوگرام یا همان روتوگراور، سیستم چاپ گود است با کیفیتی بسیار نزدیک به چاپ افست. هرچند مراحل آماده سازی این نوع چاپ بسیار گرانتر از انواع دیگر، چاپ چون افست و فلکسو می باشد. اما برای چاپ ایده آل به شکل رول بر روی BOPP و موادی از این قبیل، بهترین انتخاب محسوب می شود. بخصوص اینکه مصرف لفاف هایی از این نوع برای کارخانجات تولیدی همیشگی و با تیراژ بالا باشد. دلیل آن هم این است که با سیلندر تهیه شده، می توان در تیراژ میلیونی چاپ کرد در حالی که در روش افست برای تیراژهای بالا بایستس زینک های مجدد تهیه کرد.

چاپ فلکسو
این چاپ به دلیل استفاده از کلیشه های فتو پلیمر یا لاستیکی که قابل انعطاف هستند به نام فلکسو نامیده میشود. سرعت بالا و چاپ به شکل رول بر روی مواد متنوع همچون نایلون، متالایز در تیراژهای بالا همراه با هزینه های کم از ویژگیهای این نوع چاپ محسوب می شود. چاپ فلکسو در واقع نوعی چاپ برجسته است که در آن کلیشه لاستیکی مستقیما با جنس یا لفاف مورد نظر در تماس می باشد.

چاپ سیلک اسکرین
چاپ سیلک اسکرین از پرکاربردترین چاپها محسوب می شود. درواقع کمتر جنسی را میتوان یافت که امکان انجام این شیوه چاپ، به شکل دستی و ماشینی فراهم است. تنوع در نوع مرکب قابل استفاده در این چاپ، امکان چاپ روی مواد مختلف را فراهم ساخته است. شیوه ساده این تکنیک باعث می شود که روی سطوح صاف، گرد، بی نظم و ... امکان چاپ فراهم شود. در واقع می توان گفت که تمامی اشیایی که در اطراف خود می بینید چه از نظر نوع جنس و چه از نظر شکل ظاهر، تحت پوشش چاپ سیلک قرار می گیرند. اما در بعضی موارد ممکن است این چاپ انتخاب مناسبی نباشد.
مراحل چاپ سیلک به صورت زیر می باشد :

طراحی طرح ، با توجه به اصول گفته شده .
از روی طرح پرینت سیاه وسفید در ابعاد لازم برای چاپ گرفته می شود مثلا برای چاپ روی نایلون کادر وسط نایلون رادر نظر گرفته وطرح را با آن ابعاد پرینت می گیریم .
کاغذ پرینت شده را به روغن پارافین آغشته کرده تا کاملا شفاف شود .
روی توری دستگاه سیلک داروی مخصوص کار سیلک را زده وصبر می کنیم تاخشک شود .
طرح روغن زده شده را به توری پرس می کنیم .
میز نور را روشن کرده تا به طرح نور تابانده شده وطرح بروی توری منعکس شود مدتی صبر می کنیم این زمان به نوع داروی مصرفی سیلک بستگی دارد .
بعد از انعکاس طرح بر روی توری آن را با آب شستشو داده ومی گذاریم خشک شود . مراحل انجام شده را به اصطلاح تهیه شابلون یا کلیشه می گویند .
شابلون رابه دستگاه سیلک بسته کار را(کاغذ ،نایلون و...)درزیر دستگاه بدقت قرارمیدهیم .
رنگ را روی توری ریخته وبا کاردک مخصوص آن را بر روی توری می کشیم .
بعد از اتمام رنگ ریزی کار را از زیر دستگاه براشته پهن می کنیم تا خشک شود .برای کار نایلون عمدتا از طناب جهت خشک کردن استفاده می کنند .در بعضی موارد نیز از مواد خشک کن در رنگ برای سریعتر خشک شدن کار کمک می گیرند.
برای هر تعداد رنگ یک توری(شابلون ) تهیه می شود.
از کلیشه ها یا همان شابلون ها می توان در نوبت های دیگر چاپ سیلک استفاده کرد .
از چاپ سیلک بیشتر برای چاپ روی انواع نایلون ، پلاستیک های دسته دار ،کرافت (ساکهای کاغذی ) ظروف یک بار مصرف ،تی شرت های تبلیغاتی و...استفاده می کنند.
البته این عمل را می توان با دستگاه های که مخصوص اینگونه چاپ ها هستند نیز انجام داد که به آن چاپ تامپو می گویند .این چاپ به مراتب کیفیت بهتری نسبت به چاپ سیلک دارد . با این دستگاه میتوان چاپ چهار رنگ را روی نایلون انجام داد .در این نوع چاپ رنگ به راحتی از پلاستیک جدا نمی شود اما اگر در چاپ سیلک از مواد خوبی استفاده نکنند رنگ به راحتی از پلاستیک کنده می شود. کشور ترکیه چاپ بسیار زیبای بر روی پلاستیک انجام می دهد تا جای که من اطلاع دارم سوپر مارکتهای معتبر ،شرکتهای تولیدی بزرگ که به ساکهای تبلیغاتی (کرافت ) ونایلونهای دسته دار در تیراژ بالا نیاز دارند به خاطر کیفیت بالای کار به ترکیه سفارش می دهند.

چاپ تامپو
این شیوه چاپ در گروه چاپ های گود قرار می گیرد. این مسئله به دلیل استفاده از کلیشه گود در فرآیند چاپ می باشد. از ویژگیهای این شیوه امکان چاپ، روی مواد مختلف و متنوع هم از نظر جنس مواد و هم از نظر شکل هندسی آنها می باشد بطوریکه با این روش می توان بر روی سطح صاف، منحنی، گرد، محدب و حتی کره عمل چاپ را انجام داد. واسط چاپ در چاپ تامپو، لاستیکی از جنس سیلیکون است که به آن تامپون می گویند. این شیوه چاپ بسیار شبیه به مهرهای لاستیکی است با این تفاوت که در مهر حروف برجسته است اما در چاپ تامپو لاستیک سیلیکونی برجستگی ندارد و نقش را به شیوه ای دیگر به سطح قابل چاپ منتقل می کند.

چاپ افست روی فلز
آنچه که از چاپ افست به ذهن می آید، چاپ روی کاغذ و مقواست. اما با این سیستم چاپ که یکی از با کیفیت ترین سیستم های چاپ محسوب می شود می توان روی جنس های متنوع دیگری غیر از کاغذ و مقوا نیز چاپ کرد. از جمله این مواد می توان از فلز نام برد یعنی آنچه که شما در قوطی های رب گوجه فرنگی، تن ماهی، آب میوه های مختلف، بسته بندی رنگ های قوطی و میبینید معمولا به این شیوه چاپ شده است.

چاپ مخمل
همه ما پارچه های مخملی را، در گوشه و کنار دیده ایم و بعضی نیز نوشته ها و نقوش مخمل پاش شده را همچون پرچم رومیزی از نظر گذراندهایم اما کمتر به نوع چاپ آن توجه کرده ایم. چاپ مخمل یا فلوک در واقع فرآیند مخمل پاشی یا جیر سازی فرو بردن پودرهایی در طول و سطح مقطع متفاوت، در سطوح چسبکاری است. این نوع چاپ به طراحان و شرکت هی تبلیغاتی امکانات متنوع و جالبی می دهد تا دست به کارهای بکر و خلاقانه بزنند.

چاپ پارچه
این نوع چاپ بسیار شبیه به چاپ سیلک است. در واقع چاپ پارچه نوعی چاپ سیلک لست با این تفاوت که رنگهای مصرفی در این نوع چاپ، پایه آبی دارند به عبارت دیگر حلال آنها آب است منتهی بعد از نشستن رنگ بر روی پارچه روی آن ثابت می شود بطوریکه با شستن از بین نمیرود. چاپ پارچه نیز مانند چاپ سیلک به دوروش دستی و ماشینی انجام می شود.

چاپ ترموگرافی
این نوع چاپ قاعدتا در رده چاپ غیر تماسی قرار میگرد. در کار نهایی این نوع چاپ، در بخشهایی از قبل تعیین شده برجستگی ایجاد می گردد. این حالت برجستگی شبیه به برجستگی ایجاد شده در چاپ با کلیشه های فلزی نر و گاهی نر و ماده که در ماشین چاپ ملخی یا لترپرس بدست می آید نیست، بلکه محل های خواسته شده در یک طرف کار، برجسته است. حال آنکه در برجسته سازی به وسیله ماشین چاپ ملخی برجستگی ایجاد شده در یک طرف ، باعث گود شدن طرف دیگر می شود. به دلیل اینکه ماشین ترموگراف با شیون پاشیدن پودر برروی سطح، بدون هیچگونه تماس، کار می کند این شیوه چاپ در رده چاپ های غیر تماسی قرار میگیرد.

چاپ لترپرس
چاپ ملخی که نوعی ماشین لترپرس است از قدیمی ترین ماشین های چاپ محسوب می شود. در واقع کاربرد حروف سربی که گوتنبرگ مخترع آن بود در این شیوه چاپ بکار گرفته می شود. هرچند نسل ماشین های ملخی رو به انقراص است اما هنوز کارهایی با استفاده از ماشین های ملخی انجام می شود. از جمله کارهای کم تیراژ همچون کارت ویزیت، سربرگ، اعلامیه و .. با بکارگیری ماشین چاپ ملخی و استفاده از حروف سربی، کلیشه های فلزی و قالب های برش انجام می شود.

چاپ داغی
آنچه که طلاکوب می نامند در واقع نوعی چاپ داغی است که به شیوه لترپرس انجام می شود. طلاکوب امروزه به رنگ های مختلف از جمله طلایی، نقرهای، آبی، قرمز و... در بازار موجود است. گاهی به وسیله این سیستم ضرب خالی زده می شود که تنها در جنس مورد نظر فرورفتگی یا برجستگی ایجاد می شود.

چاپ ایچینگ
چاپ ایچینگ در واقع ایجاد خوردگی در فلز با استفاده از اسید می باشد با به کارگیری این روش چاپ می توان طرح، نقش و نوشته های خود را به راحتی به روی فلز ثبت کرد به گونه ای که از بین رفتنی نباشد. در مواردی چون شیر آلات حمام، ثبت یک آرم روی دسته شیر آلات به گونه ای که در اثر استفاده و تماس با نوشته و آرم، هیچکدام پاک نشوند بسیار ضروریست.

چاپ پوشش UV، ورنی چاپ
(UV (Ultra Violet در واقع طیفی از امواج الکترومغناطیس ایت که انرژی بالایی داشته و همان چیزی است که در نور خورشید نیز وجود دارد. از این اشعه برای خشک کردن رنگ های چاپ و پوشش های مختلف استفاده می کنند. آنچه که به نام پوشش UV معروف است.، در واقع سیستم خشک کن پوششی است که تنها با اشعه UV خشک می شود. مرکب و پوشش هایی که با سیستم UV خشک می شوند بدون بو هستند و پس از خشک شدن روی هم نمی چسبد. ورنی چاپ نیز شبیه به چاپ رنگ در افست است با این تفاوت مه به جای رنگ، ورنی در ماشین چاپ ریخته و کار را یکبار دیگز از ماشین چاپ عبور می دهند. با تهیه زینک جداگانه می توان در نقاط خاصی وی کار چاپی ورنی زد.

چاپ ملخی
چاپ ملخی که می توان گفت جزء چاپ های سنتی به حساب می آیند فقط می تواند یک رنگ را بر روی کاغذ یا مقوا چاپ کند .در قدیم برای چاپ روی جعبه های شیرینی از این روش استفاده می کردند (یادتون هست!در ب جعبه سفید بود واسم،آدرس قنادی روی اون با یک رنگ مشکی یا آبی یا قرمز نوشته شده بود ) .
دستگاه چاپی ملخی مثل ماشین تحریر های قدیمی عمل می کنند .حروف سربی روی پایه های قرار دارد ،حروف به جوهر آغشته شده و برروی کاغذ می خورند.
اگر بخواهند طرحی را چاپ ملخی بزنند باید از طرح کلیشه سربی بسازند .
دستگاه چاپ ملخی مدرن نیست وکیفیت پاینی نسبت به چاپ افست دارد .این دستگاه در حین کار صدای بسیار جالبی دارد.

وضعیت فعلی و آینده چاپ
روزگاری ، رسانه‌هایی از قبیل رادیو ، تلویزیون ، سینما و ... رقبای قدرتمندی برای چاپ و نشر کتاب به شمار می رفتند. ولی امروزه ناشران موفق به حفظ از طریق نوآوریها و امکانات ویژه ای بدست آمده است. چاپ و نشر کتاب همچنان جای خود را به عنوان مهم ترین رسانه ارتباطی ، روی هم رفته استوارتر از پیش حفظ کرده است. (رشد چاپی رسانه‌ها در سراسر جهان را می توان دلیل بر این مدعا دانست). زیرا که با وجود تمام موانع و مشکلات و رقابت رسانه‌های دیگر ، همچنان به رشد خود ادامه داده و ره آوردهای فنی بسرعت به عرصه تولید و نشر کتاب راه می یابد. به هر حال چاپ و نشر دوره ای را سپری می کند که همه فنون تولید و نشر ، دستخوش دگرگونی هستند. شاید این دوره سرآغاز عصر جدید دیگری در تاریخ چاپ و نشر باشد.

منبع: راسخون
تهیه کننده : مجید مکاری